Thiết kế cho môi trường
Giới thiệu
Trong chương này, chúng ta sẽ làm quen với khái niệm về Thiết kế cho môi trường, xem xét quá trình tiến hành và các cách để sản phẩm trở nên thân thiện với môi trường.
Thiết kế cho môi trường là gì?
Thiết kế cho môi trường (Design for Environment – DFE) là hoạt
động thiết kế được tiến hành nhằm mục đích giảm tác động môi
trường của sản phẩm. DFE đóng vai trò như “hàng rào” hoặc
“chỉ dẫn thiết kế” giúp định hướng quá trình thiết kế và phát
triển sản phẩm.
Tác động môi trường của sản phẩm
Mỗi sản phẩm đều có tác động môi trường nhất định, tác động
này là việc sản phẩm ảnh hưởng như thế nào lên môi trường,
thông qua những thay đổi mà sự có mặt của sản phẩm mang lại.
Tác động này không chỉ sinh ra khi sản xuất sản phẩm mà còn
sinh ra khi sản phẩm đi vào sử dụng. Tác động môi trường của
sản phẩm xuất phát từ vật liệu chế tạo sản phẩm, năng lượng
tiêu hao khi sản xuất, sử dụng và tái chế sản phẩm.
Tác động môi trường
Tác động môi trường là một chỉ tiêu quan trọng đối với sản phẩm. Ở mức độ vĩ mô, khi tiến hành các dự án sản xuất, doanh nghiệp phải tiến hành “đánh giá tác động môi trường” (ĐTM) của dự án. Một số tác động môi trường mà sản phẩm có thể gây ra được liệt kê như sau:
Trái đất nóng lên
Trái đất nóng lên do hiệu ứng nhà kính gây ra bởi các loại khí thải phát sinh khi chế tạo sản phẩm cũng như khi sản phẩm đi vào sử dụng.Tài nguyên cạn kiệt
Việc khai thác các loại quặng và nhiên liệu hóa thạch để làm năng lượng sản xuất và vận hành sản phẩm khiến cho nguồn tài nguyên thiên nhiên (không thể tái sinh) này ngày càng cạn kiệt.Ô nhiễm nguồn nước và không khí
Ô nhiễm gây ra do quá trình sản xuất và sử dụng sản phẩm làm giảm chất lượng nguồn nước và không khí, gây ảnh hưởng lên chất lượng môi trường sống.Thủng tầng ozone
Các loại khí thải nguy hại như CFC (dùng trong các sản phẩm tủ lạnh trước đây) là tác nhân chính gây ra các lỗ thủng trên tầng ozone vốn có chức năng bảo vệ con người khỏi các bức xạ có hại (như tia tử ngoại).
Thoái hóa, bạc màu đất
Sản phẩm sau khi sử dụng không phân hủy được khi chôn lấp vào đất là nguyên nhân gây ra thoái hóa, bạc màu đất, bên cạnh những vấn đề về ô nhiễm đất, nguồn nước.Đe dọa đa dạng sinh học
Sản xuất không bền vững, công nghiệp hóa, đô thị hóa và khai khoáng quá mức làm thu hẹp môi trường sống tự nhiên của nhiều loài động thực vật, đe dọa nghiêm trọng đa dạng sinh học trên Trái đất.